13 stycznia 2023 r. odbyło się jubileuszowe XV Forum Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych organizowane przez KZPRiRB oraz PSPO pod hasłem „Rynek oleju i biodiesla a stabilizacja produkcji rzepaku w Polsce”. Forum odbyło się podczas Międzynarodowych Targów Poznańskich.
Krajowe Zrzeszenie Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Producentów Oleju zorganizowało jubileuszową, piętnastą edycję Forum Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych, które poświęcone zostało tematyce rynku oleju i biodiesla oraz stabilizacji produkcji rzepaku w Polsce. Forum miało posłużyć jako platforma wymiany opinii, spostrzeżeń i doświadczeń, jak również stanowić merytoryczne spotkanie z autorytetami branży rolniczej obejmujące swym zakresem naukę, przemysł i biznes.
Konferencję oficjalnie otworzyli Prezes KZPRiRB Juliusz Młodecki oraz Dyrektor Generalny PSPO Adam Stępień, którzy zgodnie podkreślali konieczność podejmowania działań edukacyjnych i informacyjnych wśród polskich producentów rzepaku zmierzających do wyjaśnienia wpływu sytuacji rynku olejów roślinnych na panujące ceny krajowego rzepaku.
W dalszej części spotkania prezentację wygłosił Robert Zając z firmy Komagra Sp. z o.o. na temat: „Pozycja oleju rzepakowego na tle światowego rynku olejów roślinnych”, a tuż po nim Łukasz Bojkowski z firmy Syngenta Polska Sp. z o.o. na temat: „Wyzwania dla producentów rzepaku w związku z Europejskim Zielonym Ładem”.
Kolejnym punktem programu była dyskusja panelowa. Prowadził ją Adam Stępień – Dyrektor Generalny PSPO. W debacie uczestniczyli:
Juliusz Młodecki – Prezes Zarządu KZPRiRB;
Daniel Czerwik – Wiceprezes Zarządu PSPO;
Aleksander Rysiewicz – Przedstawiciel KIB;
Przemysław Szubstarski – Prezes Zarządu Corteva Agriscience Poland Sp. z o.o.;
Jarosław Wiśniewski – radca w Departamencie Rynków Rolnych i Transformacji Energetycznej Obszarów Wiejskich w MRiRW.
Wnioski i rekomendacje wypracowane w trakcie jubileuszowego XV Forum Producentów Rzepaku i Roślin Białkowych:
1. Rynek biodiesla i krajowa produkcja estrów metylowych jest kluczowym elementem utrzymania opłacalności uprawy rzepaku w Polsce. Skala podaży nasion zdecydowanie przewyższa potrzeby spożywcze oleju rzepakowego, a obecna sytuacja związana ze wzrostem skali importu rzepaku z Ukrainy powoduje tym większe znaczenie rodzimych producentów biopaliw w zagospodarowaniu surowca;
2. Nowe technologie paliw odnawialnych powinny się rozwijać wzmacniając dywersyfikację dostaw paliw ciekłych z produktów ropopochodnych na źródła odnawialne, a nie kosztem udziału biopaliw z surowców rolnych. Tylko wówczas będzie można mówić o realnych możliwościach realizacji przez Polskę celów nowej dyrektywy RED2, której wdrożenie ma nastąpić w ramach trwającej nowelizacji ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych;
3. W kontekście projektowanych zmian w zakresie możliwości realizacji Narodowego Celu Wskaźnikowego poprzez biopaliwo B100 konieczne jest podjęcie realnych działań analitycznych przez Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi we współpracy z dystrybutorami i serwisami maszyn rolniczych oraz samym środowiskiem rolniczym w zakresie oceny faktycznych możliwości zastosowania wyższych mieszanek biopaliw (np. B20) w rolnictwie;
4. Poziom emisji rolniczych będzie w najbliższej przyszłość decydować o konkurencyjności i opłacalności produkcji surowców rolnych takich jak rzepak do produkcji biopaliw, dlatego konieczne jest podjęcie działań ukierunkowanych na wypracowanie metodycznej alternatywy dla obecnie stosownych przez przemysł biopaliw wartości szacunkowych z raportu IUNG (tzw. NUTS2) z uwagi na trwającą rewizję przepisów dyrektywy RED2 w tym zakresie;
5. Rynek biodiesla odpowiada za aktualną skalę krajowej podaży pasz rzepakowych. Śruta i makuch rzepakowy dzięki zapotrzebowaniu na olej zgłaszanemu przez polskie estrownie to najbardziej dostępne krajowe komponenty wysokobiałkowe. Wykorzystanie tego potencjału w rodzimej produkcji zwierzęcej to najprostsza ścieżka do zwiększenia bezpieczeństwa żywnościowego, a dzięki biopaliwom – jednocześnie energetycznego kraju.
6. Konieczne jest dalsze animowanie i kreowanie rynku oleju rzepakowego na cele spożywcze poprzez jego promocję i edukowanie konsumentów na temat jego właściwości i jakości. W tym kontekście doskonałym narzędziem okazał się uruchomiony w 2019 roku Fundusz Promocji Roślin Oleistych – jako środowisko branżowe w pełni popieramy podjętą przez MRiRW inicjatywę legislacyjną nowelizacji przepisów ustawy o funduszach promocji artykułów rolno-spożywczych w tym zakresie, która rozszerzy katalog roślin oleistych objętych ustawą o dynamicznie rozwijający się w Polsce słonecznik oraz doprecyzuje moment powstania oraz zakres podmiotowy obowiązku odprowadzania odpisu na rzecz Funduszu;
7. Dostrzegamy realne zagrożenia spadku plonów rzepaku, a tym samym efektywności ekonomicznej jego uprawy, związanych z restrykcjami wynikającymi z Europejskiego Zielonego Ładu. Eliminowanie kolejnych substancji czynnych środków ochrony roślin nie może odbywać się bez jednoczesnego uzupełniania tej listy o nowe, potwierdzone względem swojej skuteczności środki biologiczne. Proces ich wprowadzania oraz formalnego zatwierdzania przez KE jest długotrwały, dlatego należy zapewnić odpowiednie okresy przejściowe umożliwiające kontynuację konkurencyjnej względem importu produkcji rolnej w UE.
Prezentacje do pobrania:
1. Robert Zajac Komagra XV Forum KZPRiRB Pozycja oleju rzepakowego na tle światowego rynku olejów
2. Łukasz Bojkowski XV Forum KZPRiRB Wyzwania dla producentów rzepaku w związku z Europejskim
